وبلاگ محمد مهدی تدین موغاری مدرس دانشگاه

 1 – دوربین : در شب شما نياز به دوربيني داريد که قابليت نوردهي بالا (Long Exposure) را داشته باشد. البته بسيار از دوربين هاي ديجيتال معمولي داراي محدود زماني براي اينکار هستند، اما براي برخي از مناظر شما احتياج به چيزي فراتر از آن داريد و آن شاتر سرعت "B" است.
در بسياري از دوربين هاي SLR موجود است و اين امکان را به شما ميدهد که شاتر را براي هر زماني که ميخواهيد نگه داريد. 

۲- سه پایه :

يکي از لوازمي حتمي که شما به آن احتياج داريد سه پايه است. سه پایه یکی از بهترین ابزارها برای بهبود عکاسی در شب است. وقتي دوربين در جايي محکم قرار گرفت شما ميتوانيد از سرعت هاي شاتر طولاني استفاده کنيد بدون آنکه در عکس خود لرزه اي مشاهده کنيد. سه پايه هاي محکم و سنگين تر براي اين کار مناسب ترند . سه پایه علاوه بر اینکه دوربین را ثابت نگه می دارد به شما این امکان را می دهد که شاتر را مدت زمان بیشتری باز نگه دارید . سه پایه انواع مختلفی دارد از جمله مدلهای رومیزی که در کیف دستی هم جا می گیرند .
۳- کابل و يا کنترل بي سيم :کابل و يا کنترل بي سيم اين قابليت را به شما ميدهد که بدون لرزه شاتر را فشار دهيد. (در دوربينهاي ديجيتال معمولي هم ميتوانيد از Self-Timer دوربين استفاده کنيد.)

۴-  لنز:لنز هاي استاندار براي اکثر مواقع کافي هستند ولي استفاده از لنزهاي Wide-Angle و يا Telephoto براي عکسهاي Panorama مورد نياز هستند.
تعریف برخی از مفاهیم عکاسی  : میزان نوردهی :به غیر از ماه و خورشید، بقیه ی اجرام قابل عکاسی در آسمان معمولاً بسیار کم نور هستند و این به این معناست که برای ثبت یک تصویر آنها تا جایی که میشود، می توان از اجرام مورد نظر نور جمع آوری و ضبط کرد. در دوربین های عکاسی ، میزان نور ورودی و ضبط شده به دو عامل بستگی دارد. اولین دلیل،  مدت زمانی است که حسگر دوربین ( CCD ) تحت تابش نور قرار گرفته است که این عامل همان میزان نوردهی است و بدیهی است که هرچه این زمان بیشتر باشد، نور ثبت شده توسط حسگر دوربین بیشتر خواهد بود.

شاتر :

در دوربین قسمتی است که با باز و بسته شدن اجازه ورود مقدار معینی از نور را به دوربین میدهد . به عنوان مثال در دوربین وقتی شاتر روی 125/1 ثانیه گذاشته شود به معنای آن است که شاتر به مدت 125/1 ثانیه نور را از لنز عبور میدهد.
امروزه کلا دو نوع شاتر در دوربینها به کار میرود
۱ - شاتر بین لنز یا شاتر مرکزی( leaf shutter ) که عبارت است از تیغهای که دور یک محور دایره مانند روی هم سوار شده اند و مکانیسم سرعت فرمان باز و بسته شدن را به آنها میدهد.این نوع شاترها بیشتر در دوربینهای متوسط و بزرگ بکار میروند ولی دوربینهای قدیمی آلمانی بطور کلی اکثرا سیستم شاتر مرکزی داشتند.
2 - شاتر فوکال این نوع شاتر داخل بدنه دوربین و درست در قسمت انتهایی و قبل از فیلم قرار دارد. جنس شاتر فوکال از نوع پارچه ضد نور ویا فلزی است . نوع حرکت آنها نیز متفاوت است که در این قسمت نیاز به توضیح بیشتر نیست.

حساسیت یا  ISOحساسیت یا ایزو  ISOپارامتری فرضی در دوربین است. در واقعیت شما نمی توانید حساسیت حسگر دوربین را تغییر بدهید اما این پارامتر را می توان به صورت نرم‌افزاری تغییر داد. معمولا گستره ی ISO در دوربین‌ها از 100 شروع می شود و به صورت 200 ، 400 ، 800 و عموما تا 1600 ادامه پیدا می کند و البته در دوربین های دیجیتال حرفه ای تر تا 12800 . افزایش حساسیت تصویر مانند افزایش نوردهی ، تصویر نهایی را روشنتر می کند و شما با افزایش حساسیت می توانید میزان نوردهی را کمتر کنید . برای مثال یک عکس با نوردهی 30 ثانیه و ایزو 100 کم نورتر از یک عکس با همان نوردهی و ایزو 200 است  و یا یک عکس با نوردهی 1 دقیقه و ایزو 100 کم نور تر و تاریکتر از یک عکس با نوردهی 30 ثانیه و ایزو 1600 خواهد بود . با افزایش ایزو ، میزان نویز ( Noise   ) عکس بالا خواهد رفت، یعنی هرچه حساسیت تصویر بالاتر باشد، نویز موجود در عکس نهایی بیشتر خواهد شد و در نتیجه کیفیت پایین تر خواهد آمد.

دیافراگم :

دیافراگم دریچه‌ای است که در لنز دوربین وجود دارد و قطر این دریچه قابل تغییر است. هرچه که قطر این دریچه بیشتر باشد، میزان نور ورودی به دوربین بیشتر خواهد بود.
میزان گشودگی دریچه‌ی دیافراگم با اعداد خاصی در دوربین تعیین می شود. این اعداد با قطر دریچه‌ی دیافراگم رابطه ی عکس دارند به عنوان مثال دیافراگم 2.8 که با نماد f/2.8 نشان داده می شود ، گشادتر و بزرگتر از دیافراگم 6 یا f/6 است.
حداقل و حداکثر میزان گشودگی دیافراگم به لنز شما بستگی دارد. پس هنگام خرید و انتخاب لنز سعی کنید لنزی را انتخاب کنید که دارای حداقل گشودگی دیافراگم کمتری باشد .

حالت تعادل سفیدی (White balance )
درجه تعادل سفیدی در دوربین شما مانند یک فیلتر داخلی عمل می کند و تغییرات رنگها که در اثر تغییر نوع نور ایجاد می شوند را متعادل می کند. این تنظیم معمولا برای عکاسی در نور روز به صورت اتوماتیک انجام می شود اما بهتر است برای عکاسی در شب و بهتر منعکس کردن نورها این تنظیم به صورت دستی انجام گیرد.
برای تنظیم دستی دوربین را به طرف یک شی ء جامد سفید بگیرید ( مانند دیوار یا یک تکه کاغذ سفید) و دکمه کنترل تعادل سفیدی را فشار دهید . درجه تعادل سفیدی به شما کمک می کند که از وضوح رنگها در عکس خود مطمئن باشید.
اگر درجه تعادل سفیدی را به صورت دستی تنظیم می کنید حتما به خاطر داشته باشید با تغییر موقعیت و موضوع آن را دوباره تنظیم کنید.

چگونگی عکاسی در شب با دوربین اتوماتیک و حرفه ای در این قسمت از مقاله به چگونگی عکاسی با دوربین های اتوماتیک و حرفه ای می پردازیم.
لازم به ذکر میباشد که عکاسی با دوربین های عکاسی نیمه اتوماتیک ترکیبی از این دو قسمت بوده که با تنظیم سرعت شاتر و میزان باز بودن دریچه دیافراگم که در اغلب این دوربین ها در دسترس میباشند میتوان عکس های به مراتب بهتری در مقایسه با دوربین های اتوماتیک تهیه کرد.
عکاسی در شب با دوربین اتوماتیک در حالی که بیشتر عکس هایی که در شب گرفته می شود با استفاده از دوربین های حرفه ای است که قابلیت کنترل زمان باز ماندن شاتر در آنها وجود دارد، ولی در بعضی از دوربین های اتوماتیک دیجیتال نیز مد "عکاسی در شب" وجود دارد که در صورتی که عکاس تنظیمات  مناسبی را روی دوربین اعمال نماید می توان عکسهای خوبی در شب گرفت.
در بیشتر مواقع مد عکاسی در شب در دوربین های اتوماتیک برای عکاسی از کسانی است که در مقابل یک صحنه تاریک (مثلا نمای یک شهر در شب) ایستاده اند. در این حالت دوربین بطور اتوماتیک فلاش می زند و بعد از زدن فلاش برای ثبت منظره پشت برای چند لحظه شاتر باز می ماند. بهمین خاطر اندکی قرمزی چشم در این حالت ایجاد می گردد. برای عکاسی از منظره شب باید فلاش خاموش شود. در مد منظره شب وقتی که فلاش خاموش باشد، بسته به مدل دوربین، ممکن است زمان عکس برداری افزایش یافته و بین 2 تا 8 ثانیه شود. در این نوع دوربین ها، هر چند دوربین بیشتر در سرعت شاتر و دیافراگم از پیش تعیین شده کار         می کند، ولی ممکن است کنترلهای دیگری در اختیار کاربر قرار داده شده باشد. در ذیل به برخی از این کنترلها اشاره میکنیم.
کنترل فوکوسسیستم فوکوس خودکار در بیشتر دوربین های اتوماتیک در شرایط نور کم دچار مشکل       می باشد. در چنین شرایطی بعضی مدلها (نه همه) بطور پیش فرض تنظیم فاصله را در حالت بینهایت قرار می دهند. بهر حال، اگر دوربین مد منظره Landscape دارد (که به معنی تنظیم فاصله بینهایت است) میتوان از آن در مد عکاسی در شب استفاده نمود تا به فوکوس درستی دست یافت.
کنترل نوراین حقیقت که دروبین های اتوماتیک سرعت شاتر را که عامل اساسی در زمان نوردهی و عکاسی در شب است، بطور خودکار تعیین می کنند یک مشکل اساسی در عکاسی در شب با دوربین های اتوماتیک می باشد. به علاوه دوربین های اتوماتیک بخاطر عدم دقت سیستم اندازه گیری نورشان در شرایط نور کم، معمولا زمان لازم برای عکاسی در شب را کمتر از زمان لازم تخمین می زنند. بخاطر همین معمولا عکس آنها کاملا تاریک میشود.
برای افزایش روشنایی تصویر در دوربین های اتوماتیک دو راه حل وجود دارد.
راه اول اینکه حساسیت سنسور را بالا ببرید. با تغییر ISO دوربین به 200 د رهمان زمان نوردهی تصویری روشنتر و جالب تر تولید شده است. با تنظیم ISO در 400 روشنایی باز هم بیشتر می شود، ولی در تصویر نویز تولید  می شود.
از انجا که دوربین های مختلف پاسخ متفاوتی در برابر افزایش حساسیت می دهند، باید دروبین خود را حتما در این شرایط آزمایش نمایید. بعضی از دوربین ها برای اطمینان از کم شدن نویز در شب بطور خودکار ISO را تغییر می دهند.
راه دوم برای داشتن عکسهایی روشنتر استفاده از جبران نوری بالاتر است، ولی این کار به دقت و مهارت بیشتری نیاز دارد. تنظیم یک جبران نوری در حدود +1EV یا حتی بیشتر در چنین شرایطی  می تواند دوربین را مجبور به استفاده از سرعت شاتر پایین تری نماید.
کنترل رنگدر شب، احتمالا منبع اصلی نور، لامپهای التهابی اطراف می باشد. با تنظیم تراز سفیدی دوربین روی تنظیم مخصوص نور موجود ( در بیشتر دوربین ها بنام نور تنگستن نامیده می شود) باعث تولید دقیقتر رنگهای صحنه مورد عکاسی می شود.
تراز سفیدی نور تنگستنتراز سفیدی اتوماتیک رنگهای گرمتری تولید می کند و استفاده از مد نور تنگستن باعث ایجاد رنگهای سردتر در عکس می شود. انتخاب بین این دو تصویر تا به سلیقه شخصی عکاس بستگی دارد.
بهر حال باید دانسته شود که بیشتر دوربین های اتوماتیک توانائیهای محدودی برای عکاسی در شب دارند و در بین آنها، مدلهایی که قابلیت های بالاتری داشته باشند قادر به تولید عکسهای بهتری خواهند بود.
عکاسی در شب با دوربین حرفه ای
برای گرفتن عکس در شب با دوربین حرفه ای ، دوربین باید محدوده سرعت شاتری تا 15 ثانیه داشته و زمان باز ماندن شاتر قابل کنترل باشد.
همچنین باید بتواند تصاویری بدون نویز در ISO 100 یا پایینتر بگیرد و در ISO 200 تصاویری با حداقل نویز داشته باشد. بعلاوه دوربین باید دارای سیستم کاهش نویز بوده که بطور اتوماتیک یا دستی با بالا رفتن سرعت شاتر فعال شود و تا حد ممکن بتواند نویز تصاویر را کاهش دهد.
 یکی از بزرگترین مشکلات دوربین های دیجیتال در عکاسی شب مساله نویز می باشد که با بالا رفتن حساسیت و یا کم شدن سرعت شاتر به شدت بر کیفیت عکس تاثیر می گذارد. در دوربین های با کیفیت پایین نویز در حدی می تواند باشد که موضوع مورد عکاسی بکلی مخدوش شود.
همانند بسیاری از مسائل مرتبط با عکاسی، میتوان در مورد عکاسی در شب خطوط راهنمای خاصی را معین نمود، ولی بیشتر نتیجه به دست آمده به دوربین مورد استفاده، مهارت عکاس و موضوع مورد عکاسی بستگی دارد. در ادامه پیشنهاداتی برای تنظیم دوربین برای عکاسی در شب آمده است .
اول اینکه باید از مد برنامه ریزی شده دوربین صرفنظر کنید. مد برنامه ریزی شده Program حتی در بیشتر دوربین های دارای سیستم تنظیم نور پیشرفته و حتی در مد گرفتن چند عکس با تنظیم های مختلف، حداکثر نتیجه ای معادل با دوربین های اتوماتیک می دهد. بیشتر مدهای برنامه ریزی شده برای استفاده در زمان روز و یا با فلاش طراحی شده‌ اند. بنابر این بهترین نتیجه را می توا ن در مد تنظیم دستی و یا مد اولویت با شاتر که بعضا مد TV (Time Valve ) نیز نامیده می شود به دست آورد.
به طور خلاصه در دوربین های حرفه ای که امکان تنظیم شاتر و دیافراگم قابل دسترس میباشد میتوان با پایین آوردن سرعت شاتر میزان نورددهی را افزایش داده و عکس های زیباتری در شب گرفت.
اگر دوربین امکان گرفتن عکسهای با زمان طولانی تر را می دهد، میتوان این بار با دیافراگم کوچکتر یک سری دیگر عکس گرفت. دوربینهای کمی هستند که زمان نوردهی تا حد ۱ دقیقه و بالاتر دارند و عکاسی در شب با استفاده از دیافراگم کوچک و حساسیت کم (برای کاهش نویز) نیاز به زمان نوردهی در حدود 1 دقیقه و بالاتر دارد.
معمولا وقتی که فوکوس دوربین روی بی نهایت تنظیم شده باشد، استفاده از دیافراگم در حدود f8 یا f10 نتیجه بهتری می دهد. در این حالت تصویرنسبت به حالتی که دیافراگم بازتر است دارای لبه های شارپ تری (دقیقتر) است.
به فرض اینکه دوربین دارای زمان نوردهی بالا و دیافراگم کوچک است، می توان یک سری عکس جدید گرفت، منتها با زمان نوردهی بالاتر که با 5 ثانیه شروع شده و سپس در زمانهای 15 ثانیه، 30 ثانیه، 1 دقیقه و 5/1 دقیقه با ISO پایین تکرار می شود. ( در ISO بالاتر، زمان هر عکس باید کوتاهتر از زمان فوق شود). با داشتن مد نوردهی روی دوربین و استفاده از یک ساعت می توان  این کار را انجام داد.
با این وجود، در حالی که استفاده از دیافراگم کوچک برای منظره چه در روز یا شب مطلوب است، ولی بیشتر دوربین های دیجیتال حداکثر زمان نوردهی خود را (احتمالا به خاطر مشکل نویز) محدود می کنند که استفاده از دیافراگم های کوچک را که باعث بالا رفتن زمان نوردهی می شود غیر ممکن می سازد.در تصاویر زیر، با استفاده از یک شاتر خاص در حالت حداقل نویزی که دوربین پیشنهاد کرده است، یعنی ISO 50 شروع به عکاسی شده و در هر عکس زمان نوردهی بیشتر شده است.
توجه شما را به این نکته جلب میکنم که عکس آخر با دیافراگم بسته تر یعنی F8 و زمان نوردهی بالاتر انداخته شده است که همانطور که مشاهده میشود و در بالا به آن اشاه شد نتیجه بهتری داده است.
4 ثانیه50 ISO.
8 ثانیه50 ISO.
15 ثانیه50 ISO
30 ثانیه 50 ISO
60 ثانیه 50 ISO.
نوردهی 1 دقیقه در f8 و ISO 50
نکاتی پرامون عکاسی در شب در ذیل به نکاتی تکمیلی در مورد عکاسی در شب به صورت خلاصه اشاره شده است که امید میرود به عکاسی بهتری در شب بینجامد.
مهمترين خصوصيت عکاسي در شب، عدم وجود نور طبيعي است در نتیجه عکاس بايد دقت عملي بیشتری در نوردهي دوربين به خرج دهد.
با توجه به اينکه براي جبران نوردهي در شب، از سرعت هاي شاتر کم استفاده مي شود، بکارگيري سه پايه ضروري است.
در سرعت هاي پايين تر از يک پنجم ثانيه دکمه شاتر را به کمک تايمر يا کنترل از راه دور فعال کنيد تا لرزش دست باعث حرکت دوربين نشود.
بر اساس شرايط محيط از نور انواع لامپ، چراغ ماشين، نور افکن، آتش و شمع براي نورپردازي به سوژه استفاده کنيد.
 در عکسبرداري شب، داخل خانه که معمولا زير نور لامپ انجام ميشود، دقت کنيد دوربين در نتظيم تعادل سفيدي White balance دچار اشتباه نشود. در اين صورت عکس با رنگ مصنوعي و غير واقعي به دست مي آيد. در اين موارد بايد خودتان تعادل سفيدي مطلوب را در منوي دوربين انتخاب کنيد.
همان طور که ميدانيد براي افزايش عمق ميدان بايد از ديافراگم هاي بسته استفاده کرد. اينکار ميزان نوردهي را کاهش ميدهد. بنابراين در شب شما باز هم مجبور ميشويد، سرعت شاتر را کاهش دهيد. اما اگر سوژه شما متحرک باشد، لازم است تا حد امکان سرعت شاتر را بالا ببريد. بنابراين بايد از عمق ميدان بيشتر صرفنظر نموده، بازترين شماره ديافراگم (کوچکترين عدد) را استفاده کنيد.
 چنانچه ميخواهيد از فلاش استفاده کنيد، دقت نماييد سوژه، در محدوده برد فلاش قرار داشته باشد. براي عکسبرداري از موضوعات در فاصله دور حتما فلاش را خاموش کنيد. عکاسي در شب با استفاده از حالت اتوماتيک دوربين در بسياري از موارد، رضايت بخش نيست بنابراين لازم است کنترل نوردهي دوربين را در دست گرفته، با تغيير اندازه ديافراگم، سرعت شاتر حساسيت ايزو و قدرت فلاش، عکسهاي متعددي تهيه نماييد. سپس بر روي کامپيوتر نتيجه را مقايسه کرده با مطالعه مشخصات تجربه خود را در نتظيم پارامترها هنگام شب افزايش دهيد.
 افزايش حساسيت سنسور ايزو به شما کمک ميکند که سرعت شاتر را بيشتر کنيد. دو برابر شدن حساسيت، دو برابر شدن سرعت شاتر  اما در برخي دوربين هاي ارزان قيمت، که قابــليت    Noise Reduction ندارند، با زياد کردن حساسيت سنسور، پارازيت و خطوط اضافي در تصوير به وجود مي آيند.  گاهي هنگام عکاسي در خيابان، نور چراغ هاي فروشگاه ها، و نور افکن ها، بر روي لنز تابيده، شفافيت تصوير را کاهش ميدهد. در اين مواقع استفاده از يک نورگير (آفتاب گير) بر روي لنز پيشنهاد ميشود.
 با قرار دادن ماه،در کادر تصوير، يا نمايش انعکاس نور آن در آب ميتوانيد، عکس هاي زيبايي خلق کنيد.
به عنوان آخرین توصیه، اینکه با استفاده از تصویری که روی LCD دیده می شود نمی توان زیاد در مورد روشنایی تصویر اظهار نظر کرد. چون پشت LCD برای دیدن تصویر روشن  می شود، معمولا عکسی روشنتر از عکس واقعی را نشان می دهد.
به علاوه در شب که چشم به نور کم محیط عادت کرده است، ممکن است تصویر روی LCD خیلی روشن تر به نظر آید و گمراه کننده باشد.
بنابر این باید در صورتیکه ممکن باشد روشنایی صفحه در شب کم شود.